قبل و بعد از اهدای خون چه بخوریم و چه نخوریم؟ - وبلاگ گوگل

به گزارش وبلاگ گوگل، اهدای خون یک روش نسبتاً ایمن برای یاری به افرادی است که به بیماری های جدی مبتلا هستند یا دچار خونریزی شدید شده اند. وقتی می خواهید خون خود را به دیگران اهدا کنید، ابتدا باید به حفظ سلامتی خودتان اهمیت دهید. چراکه بدن انسان برای سالم بودن به سطح مشخصی از خون احتیاج دارد و اهدای خون می تواند به بروز برخی عوارض جانبی مثل خستگی یا کم خونی منجر گردد.

خوردن غذاها و نوشیدنی های مناسب قبل و بعد از اهدای خون احتمال بروز عوارض مختلف را کاهش می دهد. در این مقاله از وبلاگ گوگل مگ با ما همراه باشید تا درباره تغذیه قبل از اهدای خون و کارهایی که باید بعد از آن انجام دهید، اطلاعات بیشتری کسب کنید.

قبل از اهدای خون چه چیزی بخوریم و بنوشیم؟

اگر می خواهید خون اهدا کنید، باید قبل از انجام این کار به طور منظم غذا بخورید تا قند خون ثابت بماند و پس از اهدای خون دچار سبکی سر یا سرگیجه نشوید. خوردن میان وعده قبل از اهدای خون به ثابت نگه داشتن سطح قند خون یاری می نماید.

علاوه بر این، چون تقریباً 50 درصد خون شما از آب تشکیل شده است باید قبل و بعد از اهدای خون مایعات کافی مصرف کنید. بعلاوه ضروری است میزان آهن دریافتی خود را افزایش دهید. چون وقتی خون اهدا می کنید، آهن از دست می دهید و کاهش سطح آهن می تواند باعث خستگی گردد.

آهن

بدن برای حفظ سلامتی خود به آهن احتیاج دارد. وقتی به هر شکلی خون از دست می دهید یا حتی خون اهدا می کنید، میزان آهن بدنتان کاهش پیدا می نماید.آهن یک ماده معدنی مهم است که در عملکرد بسیاری از اندام ها نقش دارد و بدن از آن برای ساخت هموگلوبین استفاده می نماید. هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول های قرمز یافت می گردد و مسؤول حمل اکسیژن از ریه ها به سایر نقاط بدن است.

برای اینکه بتوانید خون اهدا کنید، باید سطح هموگلوبین سالمی داشته باشید. معمولاً زنان و مردانی که میزان هموگلوبین آن ها به ترتیب حداقل 12/5 و 13 گرم در دسی لیتر است، می توانند خون بدهند. هموگلوبین پایین اغلب نشانه کمبود آهن در رژیم غذایی است. البته خونریزی شدید قاعدگی و اهدای مکرر خون هم می تواند در بروز آن مؤثر باشد.

پیروی از یک رژیم غذایی متعادل که حاوی میزان زیادی غذاهای غنی از آهن باشد، به پر شدن ذخایر آهن بدن یاری می نماید. اگر ذخایر آهن شما برای جبران آهنی که هنگام اهدای خون از دست می دهید کافی نباشد، به کم خونی فقر آهن مبتلا می شوید.

دو نوع آهن در غذاها وجود دارد: آهن هِم و آهن غیرهِم. آهن هِم راحت تر جذب می گردد و به همین علت سطح آهن شما را به طور مؤثرتری افزایش می دهد. بدن 30 درصد از آهن هِم و تنها 2 تا 10 درصد از آهن غیرهِم را جذب می نماید.

توصیه می گردد قبل از اهدای خون، مصرف غذاهای غنی از آهن را افزایش دهید تا ذخایر آهن بدنتان افزایش و خطر کم خونی فقر آهن کاهش پیدا کند. غذاهای غنی از آهن هِم عبارتند از:

• گوشت قرمز مانند گوشت گاو، گوساله و بره
• ماکیان مانند مرغ و بوقلمون
• غذاهای دریایی مانند ماهی تن و میگو
• جگر

آهن غیرهِم در غذاهای زیر یافت می گردد:

• سبزیجات مانند اسفناج، سیب زمینی شیرین، نخودفرنگی و کلم بروکلی
• نان و غلات از جمله نان سفید غنی شده، غلات صبحانه غنی شده، نان سبوس دار، ماکارونی غنی شده، گندم و جو دوسر
• میوه ها مانند توت فرنگی، هندوانه، خرما، انجیر، آلوی خشک، برگه زردآلو و برگه هلو
• حبوبات مانند عدس و انواع لوبیا

ویتامین C

اگرچه آهن هِم تأثیر بیشتری روی میزان آهن بدن دارد، اما ویتامین C می تواند به افزایش جذب آهن گیاهی یا آهن غیرهِم به وسیله بدن یاری کند. بسیاری از میوه ها و سبزیجات منبع خوب ویتامین C هستند، مثل:

• طالبی
• مرکبات
• کیوی
• انبه
• پاپایا
• آناناس
• توت فرنگی
• تمشک
• بلوبری
• هندوانه
• گوجه فرنگی
• فلفل دلمه ای

آب

تقریباً نیمی از خونی که اهدا می کنید از آب تشکیل شده است و به همین علت باید مایعات کافی بنوشید تا بدنتان هیدراته بماند. وقتی در طی فرآیند اهدای خون مایعات از دست می دهید، فشار خونتان کاهش پیدا می نماید و دچار ضعف و سرگیجه می شوید.

توصیه می گردد قبل از اهدای خون، دو لیوان آب بنوشید یا از سایر نوشیدنی های غیر الکلی مانند آبمیوه بهره ببرید. این میزان آب علاوه بر 9 تا 13 لیوان مایعات توصیه شده است که باید هر روز در حالت عادی بنوشید. می توانید کمی آب لیموترش یا آب پرتقال به آب ساده اضافه کنید تا هم طعم بهتری پیدا کند و هم دریافت ویتامین C شما افزایش یابد.

بعلاوه مهم است که در روزهای منتهی به اهدای خون بدن شما به خوبی هیدراته شده باشد. این امر به جبران مایعات از دست رفته در حین اهدای خون و بازگرداندن حجم خون به حالت طبیعی یاری می نماید.

از مصرف چه چیزهایی باید اجتناب کرد؟

برخی از غذاها و نوشیدنی ها می توانند تأثیر منفی روی خون شما داشته باشند. بنابراین، قبل از اهدای خون باید از مصرف موارد زیر اجتناب کنید:

غذاهای پرچرب

غذاهای پرچرب مانند بستنی، دونات، فست فود یا سیب زمینی سرخ نموده روی نتایج آزمایش خون تأثیر می گذارند. اگر این امکان فراهم نباشد که خون شما از نظر ابتلا به بیماری های عفونی آنالیز گردد، نمی توان از آن برای انتقال خون استفاده کرد. بنابراین، در روز اهدای خون از مصرف غذاهای پرچرب خودداری کنید.

کاهش دهنده های جذب آهن

برخی از غذاها و نوشیدنی ها روی توانایی بدن در جذب آهن تأثیر می گذارند. لازم نیست به طور کامل این خوراکی ها را از رژیم غذایی خود حذف کنید، اما بهتر است همزمان با مصرف غذاهای غنی از آهن یا مکمل های آهن از خوردن آن ها بپرهیزید. غذاهایی که جذب آهن را کاهش می دهند عبارتند از:

• قهوه و چای
• غذاهای غنی از کلسیم مانند شیر، پنیر و ماست
• شکلات

کافئین

کافئین ادرارآور است و به همین علت است توصیه می گردد که مصرف قهوه و چای را درست قبل و بلافاصله پس از اهدای خون محدود کنید. علاوه بر این، قهوه و چای جذب آهن را کاهش می دهند و بهتر است هنگامی که برای اهدای خون برنامه ریزی می کنید، به میزان مصرف آن ها توجه داشته باشید.

الکل

نوشیدنی های الکلی به غیر از مسائل متعددی که برای سلامتی ایجاد می نمایند، می توانند باعث کم آبی بدن شوند.

آسپرین

اگر پلاکت خون اهدا می کنید، که فرآیندی متفاوت از اهدای خون کامل یا معمولی است، باید از 48 ساعت قبل از انجام این کار از مصرف آسپرین خودداری کنید.

بعد از اهدای خون از چه غذاها و نوشیدنی هایی استفاده کنیم؟

پس از اهدای خون، به شما یک میان وعده سبک و چیزی برای نوشیدن داده می گردد تا سطح مایعات و قند خون تثبیت گردد. بعلاوه باید در 24 ساعت آینده، علاوه بر مایعاتی که همواره مصرف می کردید، چهار لیوان آب اضافی بنوشید.

آیا اهدای خون عوارض دارد؟

بیشتر مردم با اهدای خون هیچ عارضه ای را تجربه نمی نمایند. بعد از اهدای خون، از شما خواسته می گردد که 10 تا 15 دقیقه در مرکز انتقال خون منتظر بمانید تا مطمئن شوید که احساس خوبی دارید.

وقتی میان وعده و نوشیدنی خود را مصرف کردید، می توانید به فعالیت های روزانه خود برگردید. با این حال، توصیه می گردد تا خاتمه روز از بلند کردن اجسام سنگین و ورزش های شدید خودداری کنید. این کار احتمال بروز سرگیجه و سبکی سر را به حداقل می رساند و به بدن فرصت می دهد که مایعات از دست رفته در حین اهدای خون را جبران کند.

اگر به طور مکرر خون اهدا می کنید، در خصوص لزوم مصرف مکمل های آهن با پزشک صحبت کنید. ممکن است پس از اهدای خون چند ماه طول بکشد تا سطح آهن شما به حالت عادی برگردد. تحقیقات نشان می دهد که مصرف مکمل های آهن می تواند به طور قابل توجهی این مدت زمان را کاهش دهد.

کلام خاتمهی

اهدای خون یک راه چاره عالی و در حین حال ساده برای یاری کردن به جامعه است. چراکه خون قابل فراوری کردن نیست و باید از افراد اهدانماینده تأمین گردد. فرآیند بازیابی طبیعی بدن پس از اهدای خون با تغذیه شما ارتباط دارد. اگر در روز اهدای خون غذای سالم و مغذی بخورید و مایعات کافی مصرف کنید، احتمال بروز عوارض جانبی به حداقل می رسد یا دچار هیچ عارضه ای نمی شوید. داشتن سبک زندگی سالم نه تنها به اهدای خون یاری می نماید، بلکه در بهبود کیفیت کلی زندگی هم نقش دارد.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت وبلاگ گوگل مگ را بخوانید.

منابع: healthline, blood, livestrong